در 15 آوریل 2023، درگیری شدید در سراسر سودان با موجی از تیراندازی، گلوله‌باران و حملات هوایی آغاز شد. خشونت بین نیروهای مسلح سودان (SAF) و نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) میلیون‌ها نفر را در میانه‌ی یک درگیری غیرمنتظره به دام انداخته است. بسیاری از آنها مجبور به ترک خانه‌های خود شده‌اند؛ درحالی‌که دسترسی به خدمات ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی به‌طور فزاینده‌ای دشوار شده است.

بیشتر بدانید:

فعال‌ترین خیریه‌های مقابله با خشونت پلیس در آمریکا


اقدامات پزشکی-درمانی MSF در سودان

• بیمارستان‌های تحت حمایت MSF مراقبت‌های اضطراری تروما را به افراد مجروح در خشونت و تداوم مراقبت حیاتی برای بیمارانی که از خدمات پزشکی ضروری محروم شده‌اند، ارائه می‌دهند.

• بیمارستان آنها در الفاشر -دارفور شمالی- تعداد زیادی از بیماران مجروح را پذیرفته است. تا به امروز، تیم‌ها 427 نفر را مداوا کرده‌اند و 89 نفر بر اثر جراحات جان خود را از دست داده‌اند.

• کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها در سراسر کشور مجبور به تعطیلی شده‌اند. تیم‌های پزشکان بدون مرز به اجرای پروژه‌ها در بخش‌هایی از دارفور غربی، دارفور مرکزی، ایالت القدارف و ایالت نیل آبی ادامه می‌دهند.

• تجهیزات پزشکی در سرتاسر سودان به‌شدت کم شده است. تیم‌های لجستیک آنها علاوه بر حمایت از بیمارستان‌های MSF، به پنج مرکز مراقبت‌های بهداشتی تحت‌فشار در خارطوم از جمله بیمارستان جبرا رسیده‌اند و با بیمارستان‌های دیگر در پایتخت در تماس هستند.

• همچنین آنها در واد مدنی، راه‌اندازی کلینیک‌های سیار و همچنین توزیع اقلام امدادی ضروری برای افراد آواره را آغاز کرده‌اند. تیم‌های آنها در حال شروع پشتیبانی در بیمارستان کاملین هستند، جایی که بیماران تحت‌تأثیر خشونت در خارطوم ارجاع خواهند شد.

• یک تیم جراحی پزشکان بدون مرز به بندر سودان رسیده و آماده است تا به‌سرعت به مناطقی که مهارت‌های آنها موردنیاز است بروند.

در برخی از بخش‌های سودان، تیم‌های MSF به دلیل درگیری‌های شدید یا نفوذ و غارت در پروژه‌های پزشکی موجود نتوانسته‌اند مراقبت کنند. در سراسر کشور، همکاران، و همچنین بیماران MS، در دام درگیری باقی‌مانده‌اند. اما نکته مهم این است که پزشکان بدون مرز برنامه‌ای برای ترک سودان ندارند.


بحران اقتصادی و غذایی

پس از کودتای نظامی در سال 2021، اکثر کمک‌های بین‌المللی به سودان متوقف شد. این امر منجر به بحران اقتصادی و افزایش ناامنی غذایی شد. سیستم مراقبت‌های بهداشتی سودان حتی قبل از تشدید خشونت‌های اخیر بسیار شکننده بود و دسترسی به خدمات اولیه پزشکی برای اکثر مردم یک چالش بود. این وضعیت بحرانی ناشی از ترکیبی از خشونت‌ها و درگیری‌های مکرر، وضعیت اقتصادی و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و کمبود کلی کادر پزشکی و منابع است. علاوه بر این، کاهش شدید کمک‌های بین‌المللی پیامدهایی از جمله کاهش پوشش واکسیناسیون و افزایش سوءتغذیه در میان کودکان داشته است.




قبل از جنگ، سالانه حدود 78,000 کودک زیر پنج سال به دلایل قابل پیشگیری مانند مالاریا جان خود را از دست می‌دادند. از 15 آوریل، حدود 50,000 کودک مبتلا به سوءتغذیه درمانشان مختل شده است.

دسترسی به مراقبت‌های بارداری و زایمان یکی دیگر از مناطق آسیب‌پذیر است - سودان قبلاً دارای نرخ بالای مرگ و میر مادران بوده است، به‌طوری‌که حدود 25% از زایمان‌ها بدون مراقبت متخصصان بهداشتی ماهر بوده است. در آغاز درگیری، تخمین زده شده که تنها در خارطوم 219,000 زن باردار وجود داشته باشد که 24,000 نفر آنها در شرف زایمان بودند. واقعیت تلخ این است که سیستم مراقبت‌های بهداشتی سودان برای دهه‌ها در آستانه فروپاشی بوده است. بااین‌حال، با توجه به وخامت سریع اوضاع انسانی و امنیتی، تدارکات کم و کارکنان تحت‌فشار، اکنون در نقطه شکست قرار دارد.


MSF در سودان

کارکنان MSF یک کمپین واکسیناسیون را برای محافظت از کودکان در برابر سرخک در اردوگاه‌های موقتی که در مرز برای پناهندگان سودانی ایجاد شده است، انجام می‌دهند. MSF از سال 1979 در سودان کار می‌کند. آنها در طول جنگ داخلی که منجر به جدایی از سودان جنوبی در سال 2011 و درگیری یک دهه در منطقه‌ی دارفور شد، کمک‌های پزشکی ارائه کرده‌اند.

قبل از تشدید خشونت‌های اخیر در 15 آوریل 2023، آنها 11 پروژه‌ی پزشکی را در 12 ایالت اجرا کردند؛ این پروژه‌ها شامل 24 مرکز مراقبت‌های بهداشتی، از کلینیک‌های سیار تا بیمارستان‌ها بود. در سال 2022، تیم‌های پزشکان بدون مرز در سودان، 449,654 مشاوره‌ی سرپایی انجام دادند، 21,664 نفر را در بیمارستان بستری کردند، 5,621 کودک را به دلیل سوءتغذیه درمان کردند و در 2,791 زایمان کمک کردند.

بیشتر بدانید:

آمار خیریه‌های بازدارنده‌ی خشونت مسلحانه


نقش MSF در درگیری‌های مسلحانه

حدود یک‌چهارم کمک‌های بشردوستانه‌ی پزشکی MSF برای افرادی است که در درگیری‌های مسلحانه گرفتار شده‌اند. درگیری‌های مسلحانه زندگی‌ها و جوامع را ویران می‌کند. مردمی که هدف قرار می‌گیرند، مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و در سختی و فقر گرفتار می‌شوند، مجبور به فرار می‌شوند یا در محاصره زندگی کرده و با حملات بی‌رویه روبه‌رو می‌شوند. در این شرایط دسترسی به نیازهای اولیه مانند غذا و مراقبت‌های پزشکی اغلب مختل می‌شود.

در خلال بحران، حمایت و جوامع پزشکی و بشردوستانه حیاتی است. اگرچه خدمات بهداشتی اغلب کمیاب است. MSF مراقبت‌های پزشکی را تنها بر اساس نیازها ارائه می‌دهد و سخت تلاش می‌کند تا به افرادی که بیشتر به کمک نیاز دارند، دسترسی پیدا کند. حدود یک‌چهارم پروژه‌های این خیریه به کمک مردمی که در مناطق جنگ و درگیری مسلحانه از جمله یمن، سودان جنوبی، نیجریه، عراق و سوریه و... زندگی می‌کنند، اختصاص دارد.