مصاحبه با آقای سید عباس موسوی
لطفاً معرفی مختصری از خود و خیریه آل طاها عرض بفرمایید.
من سید عباس موسوی، متولد سال 1347 هستم. بنده از سال 1380 وارد ادارۀ اوقاف شدم. چهار سال در ادارۀ اوقاف کارشناس بودم؛ سه سال مسئول مؤسسۀ اوقاف شهرستان مهر و هفت سال مسئول ناحیۀ یک شیراز. از سال 1393 نیز در سازمان ادارة کل اوقاف فعالیت می‌کنم.
فضای خیرخواهی در شیراز | سید عباس موسوی
وضعیت خیرخواهی در استان فارس و به‌ویژه شهر شیراز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
استان فارس به‌نوعی هم خیر پرور است و هم واقفان خیراندیشی دارد. حتی می‌توان بدون اغراق گفت که در زمینۀ انجام امور خیر پس از تهران رتبة دوم را کسب خواهد کرد. خیرین استان فارس شامل خیرین مدرسهساز، خیرین مسجدساز، خیرین حوزه‌های بهداشت و درمان (منطقه لارستان) و خیرینی است که استانهای جنوبی کشور را تحت پوشش قرار میدهند. در شیراز خیرین توانمندی داریم که برای مثال در استان جهرم فعالیت‌های بسیار ارزشمندی انجام دادند. در بخش ساخت بیمارستان نیز فعالیت‌های بسیار ارزندهای صورت گرفته و پزشکان حاذق و توانایی چون آقای دکتر ملک حسینی در یکی از این بیمارستان‌ها حضور دارند. این بیمارستان‌های خیریه استانهای هم‌جوار و خارج را نیز در بخش پیوند اعضا حمایت میکنند.
استان فارس از منظر مسافت استان بسیار بزرگی است و به این ترتیب نیز دامنۀ گستردهای را در حوزۀ کار خیر و نیکوکاری در برمی‌گیرد. سالیانه علاوه بر پیگیری مشکلات معیشتی حاصل از تورم، بیکاری و تحریم، حدود بیست الی سی مسجد در این استان ساخته می‌شود. حتی بعضی خیرین در جنوب شیراز احداث یک بیمارستان در زمینی پنج هکتاری‌اند.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم واقفان استان فارس نیز بسیار زیادند. همۀ این موارد نشانگر دین‌داری، توسعۀ فکری و سخاوت مردم استان فارس است. واقفان از 700 سال پیش تا به امروز کارهای گسترده و متنوعی در این استان انجام داده‌اند. یکی از خیرین حدود چهار الی پنج میلیارد تومان در حوزۀ آبرسانی به استانهایی یاری کرد که از نعمت آب بیبهرهاند. تمامی امور مربوط به برقرسانی، شبکه، حفر چاه و... را آن خیر بر عهده گرفت. ما از جهت میزان موقوفات در کشور اول هستیم. حدوداً دویست هزار موقوفه داریم. هفتاد درصد شهر شیراز موقوفه است. در کشور از نظر تعداد موقوفات شیراز، تهران و خراسان رضوی به ترتیب در صدر هستند. عمدة موقوفات در فارس از حدود سال 1340 به ثبت رسیده است.
چالش‌های خیرخواهی در شیراز | سید عباس موسوی
بزرگ‌ترین چالش‌ها و مسائلی که طی چند سال اخیر در حجم موقوفات اثرگذار بوده را چه چیزهایی می‌دانید؟
مشکلات اقتصادی در صدر مسائل پیشآمده بوده است. تورم و افزایش بی‌رویۀ قیمت‌ها در کنار تحریم فشار زیادی بر این حوزه وارد کرده است. از جهتی دیگر بروکراسی اداری نیز انجام کار خیر را بسیار سخت و پیچیده می‌کند؛ تا آنجا که وقتی یک خیر برای موقوفه و یا کمک مالی به سازمان و اداره مراجعه می‌کند از انجام کار خیر خود پشیمان می‌شود.
نقش کرونا بر خیرخواهی در شیراز | سید عباس موسوی
کرونا چه تأثیری بر وقف و امور خیریه گذاشت؟
کرونا سبب شد درصد زائرین کاهش بسیاری پیدا کند. نذورات نیز به همین ترتیب کاهش پیدا کرد. کارهای بازسازی، بهسازی، امور عام‌المنفعه، ساخت‌وساز بقاع متبرکه و... به علت کمبود درآمد با کاهش شدیدی مواجه شد. در بحث درآمدها کرونا نیز اثرگذار بود؛ به‌طوری‌که تا سال 1399 افت شدیدی در بحث درآمدی شاهد بودیم؛ اما در سال 1400 توانستیم مقداری از این افت شدید فاصله بگیریم و از سال 1401 کمک و درآمدهای خیریه دو و یا سه برابر شده است.
فعالیت‌های خیرخواهی در شیراز | سید عباس موسوی
به نظر شما اولویت استان فارس در بحث امور خیر چیست و خیرین استان باید در چه حوزه‌هایی فعالیت کنند؟
فکر می‌کنم در بحث مدرسهسازی بخشی از کار انجام شده؛ اما بخش دیگری از کار باقی مانده است. در بخش بیمارستان‌ها باید گفت در شیراز به اشباع رسیده‌ایم؛ حتی در شهرستانهای بسیار کوچک نیز شاهد اشباع بیمارستان هستیم؛ اما در بحث مدیریت و تأمین کادر درمان با مشکلات و چالشهایی مواجه هستیم. امروزه یکی از مشکلات و چالش‌های ما بحث درمان و دارو است. در بحث تأمین هزینههای درمان نیز شخصی که در خانه از مریض نگهداری می‌کند با مشکلات و چالش‌های فراوانی مواجه است.
همچنین در بحث دانشجویان و طلاب نخبه و حمایتهای مالی از آنان، بحث مسکن افراد بسیار اهمیت دارد. خیرین باید وارد بحث مسکن جوانان شوند و کمکهایی را به این حیطه از کار خیر روانه کنند.
افق پیشروی فضای خیرخواهی | سید عباس موسوی
محیط خیرخواهی شیراز را در 5 سال آینده چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به گمان من روند خیرخواهی کند نمیشود و قطعاً به‌تندی پیش می‌رود. درمجموع، آیندۀ بسیار خوب و روشنی را برای استان فارس می‌بینم.
راهکارهای پیشروی فضای خیرخواهی | سید عباس موسوی
اگر شما یک سیاستگذار بودید، برای حل مسائل خیریه‌ها چه مسائلی را موردتوجه قرار می‌دادید؟
در سطح کلان اگر بخواهم به‌عنوان مشاور امور اجتماعی و سیاستگذاری در جامعه عمل کنم بروکراسی دست‌وپاگیر اداری را حذف خواهم کرد. همچنین شرایطی را فراهم خواهم کرد که به خیریه‌ها معافیت مالیاتی تعلق گیرد تا از فشار اقتصادی بر آنان کاسته شود.
افزایش هم‌افزایی در خیریه‌ها | سید عباس موسوی
به نظر شما مدل بهینۀ استفاده از ظرفیت هم‌افزایی خیریه‌ها در کشور چیست؟
برای بهبود شرایط بهتر است یک منبع صدور مجوز واحد تعیین و از تعدد منابع پرهیز شود. امروزه هرکسی وارد فضای صدور مجوز شده و هیچ‌گونه پاسخگویی نیز در این زمینه وجود ندارد. اگر وزارت کشور یا دولت متولی این کار شود بهتر است؛ چراکه در این صورت یک منبع صدور مجوز وجود خواهد داشت.
استفادۀ فناوری در فضای خیرخواهی | سید عباس موسوی
نقش فناوری و فضای مجازی را در خیریه‌ها چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بدون شک فضای مجازی نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارد. در دوران کرونا اکثر کمکها به سمت مجازی و الکترونیکی شدن پیش رفت. حتی کمکهای امام‌زاده‌هایی که در نقاط دورافتاده وجود داشتند نیز در این دوران به علت استفاده از فضای مجازی بیشتر شد.
22 فروردین 1402
ارسال نظر