در ادامه مجموعه مصاحبه‌های محیط خیرخواهی که واحد اطلس خیر ایران با هدف پژوهش و جمع‌آوری داده در زمینه خیرخواهی و نیکوکاری با مسئولان خیریه‌های کشور انجام داده است، این بار با سرکار خانم زهرا شرافت از خیریه نسیم رضوان شهر خورشید به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. در ادامه با ما همراه باشید تا پاسخ‌های ایشان در خصوص پرسش‌های محیط خیرخواهی را باهم بخوانیم. 

با توجه به عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، وضعیت محیط خیرخواهی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به نظرم وضعیت خیرخواهی در کشور ما خیلی خوب است؛ یعنی  هر چقدر هم وضعیت اقتصادی در کشور ما بد شود، هر چقدر هم که بیکاری و غیره وجود داشته باشد، باز هم مردم کمک می‌کنند و در مناسبت‌های مختلف -چه در شهادت‌ها و چه در اعیاد- کمک‌های خیریه‌ی زیادی صورت می‌گیرد. به‌طورکلی، به نظر من هیچ‌کدام از عوامل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و غیره بر مردم خیرخواه تأثیری نمی‌گذارد. آن‌ها کمک خودشان را در هر دوره و شرایطی انجام می‌دهند و مردم نیازمند را فراموش نمی‌کنند.

طی چند سال گذشته چه عواملی را از نظر اثرگذاری بر فضای خیر مؤثرتر می‌دانید؟

بحث کرونا در چند سال اخیر خیلی مسئله‌ی مهمی بوده است. برای مثال مجوز خیریه‌ی ما در ابتدا تنها برای جهیزیه بود؛ اما دریافت این مجوز در سال 98 دقیقاً مصادف شد با بروز جریان کرونا و خب طی این جریان بود که خیلی از افراد کسب و کارشان را از دست دادند و بیکار شدند.

 یعنی به‌طور کلی تعداد نیازمندان ما زیادتر شد و با توجه به این جریان ما مجبور شدیم در کنار رسیدگی به پرونده‌های مربوط به جهیزیه، پرونده‌های دیگری هم باز کنیم؛ پرونده‌ی افرادی که تحت تأثیر کرونا خیلی نیازمند شده بودند. بر همین اساس نزدیک به 500 پرونده که 2000 خانوار را تشکیل می‌دهند در این مؤسسه در ایام کرونا از سال 98 تا به الان مورد بررسی قرار گرفت.

فضای فعالیت‌های خیرخواهانه در کشور را طی چند سال آینده چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

من نسبت به فضای نیکوکاری در سال‌های پیش رو خوش‌بین هستم و احساس می‌کنم از این بهتر هم می‌شود؛ چون کرونا الان در حال از بین رفتن است و کسب و کارها دوباره راه می‌افتند. احتمال این وجود دارد که بسیاری از نیازمندان خودشان کار پیدا کنند؛ با این وجود کسب و کار خیرین نیز بعد از کرونا رونق بیشتری پیدا می‌کند و متناسب با همین رونق گرفتن، کمک‌های آن‌ها نیز زیاد می‌شود.

تصویر افراد با ماسک در دوران کووید 19

چه پیشنهاد‌هایی جهت بهبود فضای خیر در کشور دارید؟

به شخصه فکر می‌کنم اگر بستر اشتغال‌زایی برای مددجویان فراهم شود، می‌شود خیلی بهتر و مؤثرتر به آن‌ها کمک کرد؛ برای مثال بهتر است کارگاهی وجود داشته باشد و یک سری چرخ خیاطی در آن برای  زنان بی‌سرپرست و خیلی‌های دیگر، تهیه شود تا به این ترتیب هم کاری داشته باشند و هم به آن‌ها کمک شود. 

اساساً به‌جای اینکه برخی از افراد به‌صورت فصلی یا ماهانه از خیریه کمک بگیرند و فقط مثلاً مواد غذایی از خیریه تحویل بگیرند، وقتی خودشان مشغول به کار شوند می‌توانند حقوق بگیرند؛ پس اشتغال‌زایی برای این دست از افراد می‌تواند موجب بهبود فعالیت‌های نیکوکارانه در کشور شود.

نکته‌ی قابل توجه دیگر این است خیرین بیش از هر چیز طرفدار کمک به ایتام هستند. این خوب است که مثلاً به سرعت برای آن‌ها نیازها و بسته‌های غذایی و غیره فراهم شود؛ اما برخی افراد نیازمند کمک، مهجور واقع می‌شوند.

 برای مثال در حوزه‌ی کمک‌های درمانی، علی‌رغم هزینه‌های سنگین درمان سرطان، به این حوزه بی‌توجهی می‌شود و خیرین نسبت به بیماران سرطانی کوتاهی می‌کنند. برخی استدلال‌هایی دارند شبیه به اینکه  «نه! این‌ها آخرش فوت است و ما چرا باید به این‌ها کمکی داشته باشیم و کمک فایده‌ای ندارد»؛ یعنی خیرین ناامید هستند. این دیدگاه خیلی ناراحت‌کننده است. درواقع اگر حتی یک نفر بتواند یک روز بیشتر هم زندگی کند ما حق نداریم این را از او دریغ کنیم.