همان‌طور که در بخش اول این مقالات گفته شد زکات یک عمل «مالی-عبادی» واجب در اسلام است. زکات همچون «مالیات صدقه»ای است که بهوسیلهی آن مسلمانان بخشی از مازاد ثروت خود را به نام خدا برای حمایت از نیازمندان می‌بخشند. بشردوستی اسلامی مجموعه‌ای از سنت‌های دینی است، که برخی آن را گفتمانی تحت تأثیر اسلام و از طریق مشورت و فرهنگ و به شکل آگاهانه، توصیف کرده‌اند. این بشردوستی مفاهیم متمایزی از جمله وقف، صدقه/بخشش اختیاری و زکات/بخشش واجب را در بر می‌گیرد.
نحوه‌ی توزیع زکات
به‌طورکلی روش‌های پرداخت متنوعی برای زکات وجود دارد. بیشترین سهم به‌ترتیب به سازمان‌های غیرانتفاعی بین‌المللی (25.3٪)، دولت‌ها (21.7٪) و سازمان‌های غیرانتفاعی داخلی (18.3٪) پرداخت می‌شود. در این مقاله از کسی پرسیده نشده که زکات خود را به کدام دولت فرستاده است؛ اما بسیاری از کشورهای با اکثریت مسلمان مکانیسم جمع‌آوری زکات خود را دارند، که از طریق آن افراد می‌توانند زکات خود را پرداخت کنند. یافته‌های این مقاله همچنین نشان می‌دهد مقدار قابل‌توجهی از زکات‌ها هنوز به‌صورت غیررسمی، حضوری (14.7٪) و از طریق حواله (12.7٪) به بستگان، آشنایان یا دیگران پرداخت می‌شود.
(جدول 1: روش‌های توزیع زکات به تفکیک سهم از کل)
اعمال بشردوستانه فراتر از آمار و ارقام
انسان‌دوستی یک مفهوم خوشه‌ای است؛ که از «فیلانتروپیا» یونانی به‌معنای عشق به نوع بشر نشئت می‌گیرد (دیلی، 2012؛ پیتون و مودی، 2008). بشردوستی، که اخیراً در معنای اقدام داوطلبانه برای منافع عمومی تعریف شده است، گاهی اوقات به‌منزله‌ی «چادر سیرکِ» [1] کمک‌‌کردن و کمک‌گرفتن در نظر گرفته می‌شود (پایتون، 1988؛ پیتون و مودی، 2008). مرزهای این تعریف اغلب مورد بحث باقی می‌ماند؛ زیرا این تعریف چارچوب‌بندی، بازنمایی فهم‌ها و اعمال مختلف را در میان سنت‌های مذهبی و فرهنگی متنوع محدود می‌کند. برای مثال donors of color اغلب با ایمان، خودیاری، رفتار متقابل و بهبود دسترسی به خود انگیزه می‌دهد (مدرسه بشردوستی خانواده لیلی، 2021). آن‌ها همچنین به‌شدت درگیر اعطای غیر پولی، از جمله اهدای خون و کالا بوده‌اند (دانشکده بشردوستی خانواده لیلی، 2021).
اعمال بشردوستانه غیررسمی کمتر مورد توجه علمی قرار می‌گیرد و این تا حدی بهدلیل دشواری نقشه‌برداری و اندازه‌گیری کمک‌های مردمی است (اسمیت، 1997)؛ درحالی که احتمالاً اندازه‌گیری کمک‌های رسمی آسان‌تر است. اشکال غیررسمی بشردوستی در آفریقا ممکن است بهتر منعکس کننده‌ی نحوه‌ی مشارکت و درک جوامع از بشردوستی باشد (مویو، 2015؛ اندرسون، 2011؛ میترمایر، 2019). سازماندهی و مشارکت داوطلبانه در فرهنگها و جوامع متفاوت است (آن‌هایر و سالامون، 1999). علاوه بر این، انگیزه برای بخشش غیررسمی اغلب ریشه در شبکه‌های مراقبت دارد و با سنت مذهبی و فرهنگی مرتبط است. پل اندرسون، انسان‌شناس اجتماعی، نشان داده است چگونه تعاملات اجتماعی وارسته بین مسلمانان در شهر قاهره «هدیه»ای شبیه به بشردوستی غیررسمی تلقی می‌شود (اندرسون، 2011). این انگیزه‌ها و اشکال غیررسمی بخشش، در مقایسه با اندازه‌گیری‌های اهدای رسمی بشردوستانه، کمتر قابل مشاهده است.
برای آگاهی بیشتر:
آمار نیکوکاری شهروندان ایالات متحده در نیم قرن اخیر (بخش نخست)
بشردوستی اسلامی مجموعه‌ای از سنت‌های دینی است، که برخی آن را گفتمانی تحت تأثیر اسلام و از طریق مشورت و فرهنگ و به شکل آگاهانه، توصیف کرده‌اند(خان و صدیقی، 2017). بشردوستی اسلامی دارای سابقهی غنی و متمایز از سنت‌های بشردوستی غربی است. این بشردوستی مفاهیم متمایزی از جمله وقف، صدقه/بخشش اختیاری و زکات/بخشش واجب را در بر می‌گیرد (صدیقی، 2022). به‌طور کلی اعطای مالی، در میان مسلمانان آمریکایی، بازنمایایی ناقصی از روش‌های بشردوستانهای است که مسلمانان آمریکایی به کار می‌گیرند. برای مثال، در طول همه‌گیری کووید-19، بیش از نیمی از آمریکایی‌های مسلمان به جوامع خود، با تجهیزات حفاظت فردی و خدمات بهداشت روانی، کمک کرده‌اند (اکرم‌الله، 2021). این نظرسنجی زمینه‌ی بیشتری را برای درک چگونگی و میزان اعطای غیرپولی مسلمانان آمریکایی، در مقام بخشی از عملکرد و سنت بشردوستانه‌ی آن‌ها، فراهم می‌کند.
(مسلمانان به‌طور قابل‌توجهی، بیشتر از عموم جمعیت، کمک‌های غیرپولی را عمل انسان‌دوستانه در نظر می‌گیرند.)
مسلمانان در مقایسه با عموم جمعیت به‌طور قابل‌توجهی بیشتر متمایل به در نظر گرفتن این موارد بهمثابهی اعمال انسان‌دوستانه هستند: لبخند زدن، نیت خیر، کمک به خویشاوندان، امر به معروف، پیشبرد امور خیر، آسیب نرساندن به دیگران و حمایت از مظلومان. وقتی به متغیر ساختگی (مسلمان یا غیرمسلمان در محور y) نگاه می‌کنیم، می‌بینیم محور x تأثیر متغیر ساختگی «مسلمان» را بر اعمال مختلف نشان می‌دهد. مسلمانان به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از غیرمسلمانان این اعمال را بخشی از کار انسان‌دوستانه خود در نظر می‌گیرند. هنگامی که آمار با توجه به دین‌داری و متغیرهای جمعیتی کنترل شود، این نتایج همچنان برای سن، جنسیت، نژاد و تحصیلات حفظ می‌شود. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مسلمانان آمریکایی بیشتر معتقدند که اقدامات غیر پولی مختلف بخشی از بشردوستی آن‌هاست. مجموعه‌ی داده‌ها شامل همه‌ی پاسخدهندگان در نظرسنجی (1,006 پاسخ‌دهنده‌ی مسلمان و 1,004 پاسخدهنده از جمعیت عمومی) است.
نتیجه‌گیری
در این 3 مقاله، مروری جامع از داده‌های مربوط به الگوهای مسلمانان آمریکایی در پرداخت زکات و برداشت آن‌ها از آن ارائه شده است. درحالی‌که ادبیات دانشگاهی اغلب بر بازشناسی متنی اعمال زکات تمرکز دارد، این گزارش اولین تلاش برای درک زکات و تجلی آن در زندگی مسلمانان آمریکایی است.
این گزارش مسلمانان را در پرداخت زکات بسیار سخاوتمند می‌بیند. در سال 2021، مسلمانان آمریکایی حدود 1.8 میلیارد دلار زکات دادهاند. تفاوت‌های نژادی، جنسیتی و سنی قابل‌توجهی در این که چه کسی و چقدر زکات می‌دهد وجود دارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد مردان مسلمان میزان بیشتری زکات در مقایسه با زنان مسلمان پرداخت می‌کنند. دلایل این اختلاف جنسیتی در اینجا به‌طور مستقیم مورد بررسی قرار نگرفتهاند، اما مطالعات دیگر این را تأیید می‌کنند؛ به‌ویژه آن‌هایی که توسط مؤسسه‌ی بشردوستی زنان در دانشکده‌ی بشردوستی خانواده‌ی لیلی انجام شده است. مطالعات آینده بهتر است بر تفاوت‌های جنسیتی زکات با جزئیات بیشتر تمرکز کند.
برای آگاهی بیشتر:
آمار نیکوکاری شهروندان ایالات متحده در نیم قرن اخیر (بخش دوم)
مسلمانان آمریکایی زکات را از راههای مختلف می‌پردازند. درحالی‌که بخش بزرگی از کل زکات‌ها از طریق سازمان‌های غیرانتفاعی یا سایر ابزارهای سازمانی جمع‌آوری می‌شود؛ هنوز هم پرداخت زکات به‌طور غیررسمی، چه از طریق حواله‌ها یا به شکل حضوری، وجود دارد. همچنین مسلمانان آمریکایی احتمالاً بیش از سایرین خدمات غیرمالی مانند داشتن نیت خوب و لبخند زدن، حمایت از مظلومان و کار داوطلبانه را به‌منزله‌ی بخشی از کنش‌های بشردوستانه در نظر می‌گیرند. این یافته‌ها اهمیت تفکر فراتر از اعداد هنگام در نظر گرفتن بشردوستی و درک اقدامات بشردوستانه، فراتر از تعاریف غرب-محور را، برجسته می‌کند.
[1] استعاره از سیاست‌هایی که نمی‌تواند همه را در بر بگیرد.
ارسال نظر