امسال همچون سال گذشته نتایج «شاخص جهانی نیکوکاری» (World Giving Index) در بنیاد کمک‌های خیریه (CAF) واقعاً جالب توجه است. 

اثرات مخرب «کووید 19» بر مؤسسات خیریه در سراسر جهان در صفحات گزارش حاضر به وضوح مشخص است. خیلی از کشورهایی که در دهه گذشته پای ثابت نیکوکاری جهانی بودند، اکنون نه فقط از لیست 10 کشور برتر بلکه از بین 20 کشور برتر نیز خارج شده‌اند.

آیا این بدان معناست که مردم این کشورها با شیوع همه‌گیری از سخاوتمندی کمتری برخوردار شده‌اند؟ چه نتایجی را می‌توان از این واقعیت استنباط کرد و مهم‌‎تر از همه اینکه آیا مؤسسات خیریه باید تأثیر همه‌گیری را بر توان خود جهت کمک به دیگران در سال‌های پیش رو لحاظ کنند؟

تحقیقات داخلی در کشورهای مختلف که بخشی از «ائتلاف جهانی CAF» را تشکیل می‌دهند، نشان می‌دهد که تمایل به بخشندگی کاهش محسوسی نداشته، بلکه فرصت نیکوکاری به دلیل قرنطینه کرونایی مردم و رکود اقتصادی این کشورها از دست رفته است.
این قرنطینه‌ها بدون شک زندگی مردم را نجات داده، اما در عین حال فرصت‌های بی‌شمار بخشندگی و نیکوکاری روزمره را از بین برده است.

برای مطالعه :

اعتباریابی و سنجش شاخص سواد خیریه‌ای

رویدادهای تحت حمایت مالی، جمع آوری منابع مالی برای خیریه‌ها و نیاز به محافظت از افراد مسن و آسیب‌پذیر که بخش قابل توجهی از فعالیت داوطلبان را تشکیل می‌دهند، همگی به یک بحران تأمین بودجه ختم می‌شوند که همچنان مؤسسات خیریه و ذی‌نفعان آنها در سراسر جهان را آزار می‌دهد.

با این حال با بررسی فرهنگ‌ بی‌نظیر نیکوکاری در کشورهایی که پاندمی در آنها مسیر متفاوتی را پیموده است، به این نتیجه می‌رسیم که همچنان روزنه‌های امید وجود دارد. اهمیت کمک‌های مالی که به ایمان و اعتقادات مذهبی گره خورده است را می‌توان کماکان در اندونزی، تایلند و نقاط دیگر مشاهده کرد.

ما در «بنیاد کمک‌های خیریه» شاهد لحظات بی‌شماری از کمک‌های سخاوتمندانه و باورنکردنی بوده‌ایم، چرا که مشتریان‎مان، اعم از افراد و شرکت‌ها، به سرعت به نیازهای فردی واکنش نشان دادند.
وظیفه‌ی ما، استفاده از تحقیق حاضر برای آگاه‌سازی و پیشبرد چشم‌اندازمان جهت مرتبط ساختن خیّران و مؤسسات خیریه به منظور تسریع پیشرفت اجتماعی در سراسر جهان است.
با این حال، کشورهای مختلف در سراسر جهان، گرایش یکسانی برای همکاری با موسسات خیریه و شرکت در امور خیر ندارند. برخی فعال‌تر و برخی کمتر فعال هستند.

نیکوکارترین و پرامتیازترین کشورها در سال 2020

 نیکوکارترین کشورهای دنیا در شکل 1 با عنوان پرامتیازترین کشورها در سال 2020 نمایش داده شده‌اند.

اندونزی؛ بالاترین رتبه نیکوکاری

اندونزی بالاترین امتیاز شاخص کلی را با امتیاز 69 در مقایسه با امتیاز 59 این کشور در شاخص‌های نیکوکاری سال 2018 در اختیار دارد.

فعالیت‌های داوطلبانه

 در سال 2020 از هر 10 اندونزیایی، بیش از هشت نفر، اقدام به کمک مالی کردند و نرخ داوطلب شدن در این کشور بسیار بالاتر از متوسط جهانی بود.

زکات

زکات (Zakat) یکی از اشکال سنتی خیریه در اسلام است که در اندونزی شایع و گسترده بوده و عواید آن بین نیازمندان توزیع می‌شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که در سال 2020، وجوهات زکات در سطح جهان در واکنش به همه‌گیری کرونا بسیار بالا بوده است.
در اندونزی، مقامات مذهبی از مردم خواستند تا از چنین وجوهاتی را برای کمک به هم‌نوعان خود که بر اثر رکود اقتصادی ناشی از همه‌‎گیری، با مشکلاتی روبرو شده بودند، استفاده کنند.

تغییرات رتبه نیکوکاری کشورها بعد از همه‌گیری کرونا

شاید وقوع همه‌گیری، انگیزه‌ای در بین کشورهای ثروتمند جهان ایجاد کند تا روندهای فعلی که حاکی از کاهش سطح نیکوکاری‌شان است را معکوس کنند. البته دو استثناء در تغییرات بزرگ رتبه‌بندی، استرالیا و نیوزیلند هستند:

  1. بهبود نیکوکاری در این دو کشور احتمالاً به زمان انجام نظرسنجی مربوط است که در هفته‌های پیش از پیک موج اول بیماری صورت گرفت.
  2. به علاوه در استرالیا، واکنش‌های عمومی به آتش‌سوزی‌های جنگی در اوایل سال 2020 به شکلی گسترده و سخاوتمندانه اتفاق افتاد.

سقوط رتبه نیکوکاری آمریکا

گرچه اندونزی در جایگاه نخست باقی مانده است، اما 10 کشور برتر و پرامتیاز سال 2020 به شکل محسوسی تغییر کرده‌اند.
بسیاری از کشورهای غربی که معمولاً 10 جایگاه برتر را اشغال می‌کردند، در این رتبه‎‌بندی سقوط کرده‌اند که احتمالاً علت اصلی آن تأثیرات همه‎‌گیری ویروس کرونا و اعمال قرنطینه و محدودیت‌هاست؛ 

برای مثال آمریکا که پیشتر همواره در بین پنج کشور برتر قرار داشت، به رتبه 19 جهانی سقوط کرده است (جمع‌آوری داده‌ها در آمریکا بین فوریه و می 2020 همزمان با آغاز همه‌گیری بیماری اتفاق افتاد). در گزارش‌های آتی مشاهده خواهد شد که آیا آمریکا به جمع 10 کشور برتر بازخواهد گشت یا خیر؟!

به جای کشورهایی که معمولاً در بین 10 کشور برتر قرار می‌گرفتند (آمریکا، انگلیس، ایرلند، کانادا و هلند)، اکنون نام چند تازه‌وارد به چشم می‌خورد که پیش از این هرگز در بین نیکوکارترین کشورهای دنیا جای نداشتند. 

صعود رتبه نیکوکاری نیجربه

نیجریه یکی از این کشورهاست که از رتبه 16 در شاخص سالانه 2018 به رتبه سوم در فهرست امسال صعود کرده است.
هر سه امتیاز نیجریه در سال 2020 افزایش یافته است که این رشد امتیازی به ویژه در مورد کمک به افراد غریبه و اختصاص زمان داوطلبانه مشهود است. گفته می‌شود بالغ بر 80 هزار سازمان غیرانتفاعی در سراسر نیجریه مشغول به کار هستند.

بیشتر بخوانید :

معرفی 9 بنیاد خیریه برتر جهانی

نظرسنجی اخیر از 132 مؤسسه خیریه در نیجریه نشان داد که بسیاری از آنها در زمینه اطلاع‌رسانی و افزایش آگاهی پیرامون همه‌گیری و توزیع تجهیزات حفاظت شخصی (PPE)، مشارکت داشته‌اند.  

صعود رتبه نیکوکاری غنا

به همین ترتیب، غنا (که برای نخستین بار در لیست 10 کشور برتر قرار گرفت) نیز شاهد افزایش کمک‌های اهدایی به مؤسسات خیریه بود و همزمان بسیاری از مردم غنا از تلاش‌های صورت‌ گرفته برای مقابله با همه‌گیری حمایت کردند.

کم‌ امتیازترین کشورهای نیکوکار جهان در سال 2020

دسته دیگری از کشورها هستند که به طور کلی، تمایلی به شرکت در امور خیر ندارند، از طرفی با همه‌گیری ویروس کووید-19، این تمایل بیشتر کاهش پیدا کرد.
برای مثال در شکل 2 کم‌امتیازترین کشورها در سال 2020 مشاهده می‌شوند:

کم‌امتیازترین کشورها در سال 2020

همچون 10 کشور برتر نیکوکار دنیا، 10 کشور آخر این فهرست نیز ظاهراً نقاط اشتراک کمی دارند. برخی از این کشورها درگیر فقر و ناآرامی هستند (نظیر لبنان) در حالی که در برخی دیگر، دلایل فرهنگی نمود بیشتری دارد (مانند فرانسه، ایتالیا و بلژیک).

ژاپن کمترین امتیاز را در بین همه کشورها با شاخص 12 در اختیار دارد، در حالی که در سال 2018 امتیاز 22 را کسب کرده بود.
این کشور شرق آسیا از دیرباز دارای یک جامعه مدنی محدود بوده است، قوانین حاکم بر نیکوکاری مؤسسات خیریه آن، پیچیده و توقعات از منابع دولتی بالاست و سازمان‌های غیرانتفاعی یک پدیده نسبتاً جدید در این کشور به شمار می‌روند. 

شاخص جهانی نیکوکاری مؤسسه CAF در تعیین هرکدام از موارد بالا به فرهنگ، قوانین حاکم بر جامعه و... بستگی دارد.

منبع: CAF WORLD GIVING INDEX 2021