مؤسسات خصوصی با اهداف بشر دوستانه جهانی متفاوت‌تر از گذشته در حال تغییر شکل چشم‌انداز توسعه هستند. این امر به ویژه با سند 2030 مطابقت دارد که بر نقش مؤسسات خصوصی با اهداف بشر دوستانه در پیشبرد اهداف توسعه پایدار (SDGs) تأکید دارد. 

کمیته کمک به توسعه سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD Development Assistance Committee) و شبکه مؤسسات فعال (NetFWD) برای توسعه که زیر نظر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی هستند، به منظور عمیق‌تر شدن در مشارکت‌های بشر دوستانه برای توسعه، در حال بروز رسانی و توسعه گزارش سال 2003 سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) درباره مؤسسات بشر دوستانه و همکاری توسعه‌ای هستند. 

این کار بخشی از تلاش‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) برای ارائه خلاصه‌ای از تحولات اخیر و وضعیت جریان‌های مالی توسعه در چارچوب «دستور کار اقدام آدیس بابا» (Addis Ababa Action Agenda) در زمینه تأمین مالی توسعه، سند 2030 و موافقت‌نامه پاریس برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی است.

سنگ بنای اصلی این کار، بررسی داده‌هایی در مقیاس وسیع در مورد فعالیت‌های بشر دوستانه سازمان‌های خصوصی برای توسعه است که از سال 2016 توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) انجام شده است. 

هدف کار، جمع‌آوری اطلاعات دقیق (در سطح فعالیت‌ها) از فعال‌ترین و تأثیرگذارترین مؤسسات بشر دوستانه، صندوق‌های کمک‌های مالی، تراست ها و شرکت‌ها در همکاری توسعه‌ای بوده است. 

این یادداشت نتایج اولیه این بررسی را ارائه می‌دهد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های جامع‌تری در گزارش مربوط به «مؤسسات خصوصی با اهداف بشر دوستانه جهانی برای توسعه» که برای پایان سال 2017 برنامه‌ریزی‌شده است گنجانده خواهد شد.

کمک‌های بشر دوستانه برای توسعه بالغ‌بر 19.5 میلیارد دلار آمریکا در سال 15-2013 بود.

برای مطالعه :

چشم انداز نیکوکاری در جوامع آمریکا بر اساس مطالعات دانشکده خیریه لیلی

این بررسی کمک‌های بشر دوستانه را برای اهداف توسعه‌ای پوشش می‌دهد که یا مستقیماً یا از طریق واسطه‌هایی مانند سازمان‌های بین‌المللی چند دولتی، سازمان‌های غیردولتی (NGO) و مؤسسات تحقیقاتی به کشورهای در حال توسعه می‌رسد. 

نتایج نشان می‌دهد که این جریان‌ها در سال 15-2013 به 19.5 میلیارد دلار آمریکا یا به‌طور متوسط 6.5 میلیارد دلار در سال رسیده است. این ارقام از بیش از 70 موسسه خصوصی بشردوستانه، به ویژه از آمریکا، انگلیس، هلند و سایر کشورهای اروپایی و همچنین از کشورهای دیگر از جمله هند، برزیل و مکزیک گرفته شده است.

شکل 1. بزرگ‌ترین مؤسسات فعال در زمینه توسعه در هر منطقه، میلیون دلار آمریکا، 15-2013

معرفی مؤسسات خصوصی با اهداف بشر دوستانه جهانی

با بیش از 11.6 میلیارد دلار از سال 15-2013، موسسه(Bill and Melinda Gates BMGF) سخاوتمندترین بنیاد در جهان (60٪ از کل) بوده است و پس از آن موسسه صندوق سرمایه‌گذاری کودکان،CIFF (4%)، موسسه Dutch Postcode Lottery (3٪)، موسسه Ford Foundation (3٪) و موسسه IKEA (2%) قرار دارند. 

درحالی‌که اکثر کمک‌های بشردوستانه از ایالات‌متحده سرچشمه می‌گیرد، این بررسی نشان داد که بنیادهای مستقر در اروپا نیز نقش فعالی داشتند و 19٪ از کل را در دوره 3 ساله به خود اختصاص دادند. 

کمک‌های مؤسسات مستقر در سایر کشورها و مناطق (هند، آمریکای لاتین، آفریقا، خاورمیانه و ژاپن) سهم کمتری از کل (5%) را به خود اختصاص داده است.
اگرچه، این به دلیل عدم نمایش این مؤسسات در نمونه گرفته شده است (به‌عنوان‌مثال، جمع‌آوری داده‌ها از مؤسسات چینی هنوز ادامه دارد).

بیشتر بخوانید :

اهمیت جلب مشارکت نیکوکاران در خیریه‌ها

بخش‌های اصلی دریافت‌کننده کمک‌ها

همان‌طور که در شکل 2 نشان داده شده است، کمک‌های بشردوستانه عمدتاً بخش‌های بهداشت و سلامت باروری و جمعیت را هدف قرار داده است که در مجموع 57 درصد از کل را در سال‌های 15-2013 به خود اختصاص داده‌اند و پس از آن کشاورزی (9٪)، دولت و جامعه شهری (8% - از جمله حقوق بشر، جنسیت، دموکراسی و عدالت) و آموزش (7%) قرار دارند. 

بدون احتساب فعالیت‌های موسسه BMGF) Bill and Melinda Gates )، توزیع بخشی برای دولت و جامعه شهری کاملاً متفاوت است و بخش‌های آموزش و حفاظت از محیط‌زیست عمومی از مهم‌ترین بخش‌ها هستند.

شکل 2. 6 بخش بالایی، میلیون دلار آمریکا، 15-2013


این بررسی همچنین خواستار اطلاعاتی در مورد فعالیت‌های سازمان‌ها در رابطه با اهداف توسعه پایدار شد که معلوم شد جمع‌آوری این اطلاعات دشوار است زیرا به‌راحتی در دسترس نبودند.
با این حال، تجزیه‌وتحلیل بخشی بالا نشان می‌دهد که کمک‌های بشر دوستانه مؤسسات خصوصی می‌توانند نقش عمده‌ای در تأمین کمک‌های مالی و کمک به کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار 3 (SDG 3) (تأمین زندگی سالم و ارتقای رفاه برای همه در تمام سنین)، اهداف توسعه پایدار 4 (SDG 4) (آموزش فراگیر و با کیفیت و یادگیری مادام‌العمر) و اهداف توسعه پایدار 16 (16 SDG) (صلح، عدالت و نهادهای نیرومند) ایفا کنند.

توزیع جغرافیایی

از نظر توزیع جغرافیایی، 28 درصد از کل کمک‌ها در طول دوره 3 ساله به آفریقا و پس از آن به آسیا (16%)، آمریکا (8%) و اروپا (2%) در نظر گرفته شده است. 

بخش عمده‌ای (46٪) از این کمک‌ها، دامنه جهانی یا چند قاره‌ای داشت که عمدتاً به دلیل مشارکت در برنامه‌های حمایت از کالاهای عمومی جهانی (مانند تحقیقات بهداشتی، تغییرات آب و هوایی، تولید دانش) بود.

هندوستان بزرگ‌ترین کشور دریافت‌کننده کمک‌های بشردوستانه مؤسسات خصوصی در سال‌های 15-2013 بود که حاصل کمک‌های بسیار مهم موسسه BMGF) Bill and Melinda Gates )، Tata Trusts و موسسه IKEA است. شش کشور از ده کشور بالایی دریافت‌کننده کمک‌ها از قاره آفریقا بودند:
نیجریه، اتیوپی، آفریقای جنوبی، کنیا، تانزانیا و اوگاندا (در مجموع 2.4 میلیارد دلار). 

در سایر قاره‌ها، این بررسی نشان می‌دهد که مؤسسات عمدتاً کشورهای با درآمد متوسط به بالا را هدف قرار داده‌اند: درحالی‌که دو کشور بزرگ دریافت‌کننده کمک‌های آمریکا، مکزیک و برزیل بودند، ترکیه کشور اصلی دریافت‌کننده کمک در اروپا بود.

شکل 3. توزیع جغرافیایی، 15-2013


چگونگی کمک‌ها

این بررسی همچنین نشان داد که 77 درصد از کمک‌های بشر دوستانه به برنامه‌های خاصی که توسط اشخاص ثالث مانند سازمان‌های بین‌المللی چند دولتی، سازمان‌های غیردولتی یا مؤسسات تحقیقاتی اجرا یا اداره می‌شوند، اختصاص‌یافته است. 

تقریباً 17٪ از کل کمک‌ها به شکل کمک‌های اصلی به سازمان‌های شخص ثالث بود و 5٪ مستقیماً توسط خود سازمان‌ها بدون هیچ واسطه‌ای مورداستفاده قرار گرفت. سایر انواع واسطه‌ها (شامل بورسیه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با برنامه) 2 درصد اضافی را نشان می‌دهند.

شکل 4. چگونگی کمک‌ها


لیست شرکت‌کنندگان (از تاریخ 20 فوریه 2017)