تیم اطلس خیر ایران در ادامه پروژه «سیمای نیکوکاری شهر تهران» با آقای حمیدرضا قاسمی‌وش، مدیر روابط عمومی درمانگاه خیریه صالح به گفت‌و‌گو پرداخته است.

پیشنهاد ما:

«سیمای نیکوکاری شهر اصفهان»


به‌عنوان سؤال اول ابتدا خودتان را معرفی کنید و یک بیوگرافی مختصر از خودتان بدهید که از چه زمانی فعالیت‌های خدمات اجتماعی را شروع کرده‌اید و در مجموعه درمانگاه خیریه صالح فعال هستید و اساساً درباره این خیریه و این درمانگاه صحبت بفرمایید. چون خیلی از مراکز خیریه و درمانگاه‌های خیریه وجود دارند که در ظاهر خیریه هستند ولی با تعرفه‌های معمول مشغول به کار هستند و صرفاً اسم و تابلوی خیریه را روی این مؤسسات و درمانگاه ها دارند.

بنده حمیدرضا قاسمی‌وش هستم؛ متولد 1353 و از سال 1379 در این مرکز در سمت‌های مختلف مشغول به کار بوده‌ام و هم‌اکنون حدود چهار سال است که به‌عنوان مدیر روابط عمومی و مسئول مددکاری در خدمت همه عزیزان هستم. افتتاح این درمانگاه با نیت خیریه در سال 1367 صورت گرفت و ساختمان جدید در سال 1369 کلنگش خورد و در سال 1371 مقارن با میلاد حضرت رسول (ص) افتتاح شد.

اوایل این درمانگاه هزینه‌ای به‌عنوان حق ویزیت برای مراجعین نداشت و همه سرویس‌ها رایگان بود. ولی بعدها با مبلغی خیلی ناچیز (5 تومان) ویزیت دریافت شد و این ازدیاد و افزایش یک‌سری از هزینه‌ها (به‌مرور زمان) برای مراجعین، به‌خاطر فشارهای بعضی از مراکز درمانی و بعضاً دولتی، مثل برخی شرکت‌های بیمه بود که معترض بودند که اینها چرا نرخ را تا این میزان پایین تعیین کرده‌اند و با این کار ما را زیر سؤال می‌برند و از این حرف‌ها. همچنین به پیشنهاد بعضی از پزشکان و حتی مراجعین مبنی بر بی‌ارزش انگاشته شدن خدمات رایگان از دید (بلانسبت) کوته بینان، هر چند سال مبلغی جزئی به آن مبلغ پایه اضافه شد.

در این درمانگاه یک نوعی از مددکاری غیرعلنی است، که طرف می‌آید کارش را انجام می‌دهد و تشریف می‌برد و اطلاع ندارد که مددکاری شده است (مثلاً هزینه قانونی فلان خدمات دندان‌پزشکی یک میلیون تومان تصویب شده و در این مرکز، بیمار 600 هزار تومان پرداخت می‌کند). نوع دیگر به این صورت است که بیمار محترمی مراجعه می‌کند، ولی از پس همین هزینه هم بر نمی‌آید. در این شرایط به واحد مددکاری مراجعه می‌کند و مجدداً مبلغی از هزینه قابل پرداخت ایشان کسر می‌شود. تا جایی که به سفارش و وصیت بانی بزرگوار این مرکز، از این دارالشفاء راضی بیرون رود. در بسیاری از موارد، مراجعه کننده برای پرداخت تعرفه ناچیز ویزیت مستأصل است، چه برسد به هزینه دارو، رادیولوژی، آزمایش و غیره. این افراد به ما مراجعه می‌کنند و بسته به اینکه آن فرد چقدر نیاز به استمداد و کمک دارد، طبق تجربیات و شناختی که از طرف مقابلمان داریم، از مبلغ پرداختی آن شخص کسر می‌کنیم. این کسری از 10 درصد تا 100 درصد متغیر است تا شخص بتواند از پس مخارج برآید. توضیحات گفته شده روند کار اصلی این درمانگاه است. ضمن اینکه ما برای شهرهای دوردست و مناطق محروم یا در شرایط بلایای طبیعی مثل زلزله‌ و سیل‌، دارو و یک‌سری امکانات درمانی، رفاهی و امدادی اعزام می‌کنیم.


در مورد خیرین بیشتر بفرمایید؛ اینکه چه خیرینی اینجا را و به چه میزانی حمایت می‌کنند؟

در ابتدا عرض کنم که این درمانگاه از جهت سرویس‌‌دهی کاملاً عمومی است؛ مختص به قشر خاصی نیست و به هیچ عنوان هم قصد تبلیغ ایدئولوژی، فرهنگ و اعتقاد خاصی را ندارد. نیت آن صرفاً خدمات‌رسانی به کلیه افراد از هر قشری می‌باشد؛ یعنی فقط ویژه یک قوم و طایفه خاصی نیست و ما کلی مریض پاکستانی، افغانستانی، بنگلادشی و عرب یا از اقلیت‌های محترم دینی و مذهبی داریم که البته بیشترین آنها ایرانی هستند. همین منوال برای کمک‌ گرفتن هم هست؛ یعنی عمومی است و هرکسی می‌تواند کمک کند. ولی ما به‌ هیچ عنوان چیزی به نام قلک و اینکه قبض دست بگیریم و دوره بیفتیم نداریم و هر مقدار هرکسی خواست کمک می‌کند و ما در عوض کمک‌های نقدی یا غیر نقدی رسید صادر و در دفاتر مربوطه ثبت می‌کنیم. همچنین حسینیه جنب درمانگاه، که آن هم فعلاً به مکان دیگر منتقل شده است. بیشتر این افراد کمک می‌کنند. ضمن اینکه بخش عمده‌ای از هزینه‌های درمانگاه نیز توسط مدیریت محترم این مرکز، حاج آقا محمد تابنده پشتیبانی می‌شود. ما در سرویس‌دهی هیچ محدودیت نژادی، مذهبی و قومی نداریم و فقط کافی است از درب درمانگاه کسی وارد شود؛ ما در خدمت هستیم.


آیا شما برای بحث خیریه، مجوز جدایی دارید یا صرفاً برای درمانگاه خیریه ثبت شده است؟

بله این مرکز به عنوان درمانگاه خیریه ثبت شده است.

بیشتر بخوانید:

«سیمای نیکوکاری شهر سنندج»


از چالش‌ها و مشکلاتی که طی این سال‌ها در فعالیت بر سر کمک‌رسانی به مردم اتفاق افتاده چه بوده است؟

یکی از چالش‌های جزئی، تمارض یا مثلاً ضعیف‌نمایی و مریض‌نمایی بعضی از مراجعین است که اصلاً قابل‌ بحث نیست. اینکه چند نفر قصد این کار را دارند و اینکه چه بودجه‌ای صرف این افراد می‌شود، چیزی نیست که بخواهیم درباره آن صحبت کنیم. عمده مشکلی که نه تنها اینجا، بلکه اکثر مؤسسات خیریه با آن مواجه هستند، عدم حمایت است. این حمایت فقط مالی نیست که فرضاً بگوییم بیایند ماهانه به ما فلان‌قدر بودجه بدهند. بلکه منظور ما مثلاً مشکل کمک نکردن در مسئله مالیات است و یا قائل نشدن سهمیه ویژه‌ای برای دارو، قائل‌ نشدن سوبسید برای خرید تجهیزات و ملزومات پزشکی، از جمله دستگاه نوار قلب، یونیت، اسکنر و غیره. یعنی همه مخارج و بودجه‌ای که ما هزینه می‌کنیم، مثل درمانگاه‌های خصوصی بالای شهر است و تفاوتی نیست. ولی در زمان سرویس‌دهی ما می‌شویم خیریه و آنها می‌شوند انتفاعی و هیچ کمکی از طرف ارگان‌های دولتی دریافت نمی‌کنیم. ضمن اینکه بعضاً موجب جلوگیری از روند و پیشرفت امور هم می‌شوند؛ مخصوصاً در مسئله اوقاف، مسئله بیمه و هزینه‌هایی که تعیین کننده آن سازمان‌های دولتی هستند.


در منطقه‌ای که شما هستید، بیشتر با چه جنس مددجویی از منظر اقتصادی-اجتماعی مواجه هستید؟

اکثراً مردم محترمی که به لحاظ مالی، اجتماعی و اقتصادی و همچنین از لحاظ جسمی و سلامتی ضعیف و نیازمند هستند و همچنین بیشترشان در بخش دارو، رادیولوژی، دندان‌پزشکی و آزمایشگاه، مدد‌خواه می‌باشند. ما هم تا جایی که بتوانیم در خدمت آنها هستیم.


شما در حوزه‌های دیگری ورود نمی‌کنید؟ مثلاً ببینید خانواده‌ای با مشکلات اساسی مثل خورد و خوراک و مسکن روبه‌رو است؟

درمانگاه مسائل درمانی راعهده دار است. ولی در حسینیه یک واحد مجزای مددکاری و یا حتی کاریابی داشتیم که تعطیل شد؛ یعنی با تعطیل شدن حسینیه، کتابخانه، بخش مددکاری و کاریابی آن هم تعطیل شد و مصلحت بود که ما سعی کنیم این خدمات را تا جایی که از چارچوب قانون و نیت واقف و مؤسس بزرگوار این مجموعه فاصله نگیریم و بحث تبلیغ و گسترش اعتقادمان پیش نیاید، به درمانگاه منتقل کنیم.


الان اگر کسی نیازمند باشد به جای خاصی او را ارجاع نمی‌دهید؟

نه این کار را نمی‌کنیم. سعی می‌کنیم خودمان آن را حل کنیم یا اینکه با خیرین تماس بگیریم (آن هم خارج از حیطه مسئولیت درمانگاه) و بگوییم یک شخصی هست که نیازمند فلان کمک هست و از طریق ایشان به آن شخص کمک شود.


شما اگر به جای یک سیاستگذار در حوزه کارهای نیکوکارانه بودید، چه مانعی را از سر نهادهای خیریه اعم از درمانگاه‌های خیریه و سایر مراکز نیکوکاری برمی‌داشتید که بتوانند بهتر فعالیت و خدمت‌رسانی کنند؟

اگر من مسئولیت سیاستگذاری در این حوزه را داشتم، حمایت‌های مالی و یا حداقل تخفیف‌های مالیاتی و امتیازات ویژه تأمین تجهیزات در راستای ارتقاء سطح کیفی و کمی خدمات پزشکی و درمانی را طرح و اجرا می‌کردم. ولی اگر مسئولیت و قدرت اجرایی بالاتری داشتم، تمام تلاش خودم را معطوف می‌کردم بر اینکه سطح رفاه اجتماعی بالا رود و تعداد مددجویان و مددخواهان کم شود. وگرنه با زیاد شدن خیریه‌ها و از طرفی نزول روز افزون سطح رفاه و قدرت اقتصادی مردم، آب در آسیاب کوفتن است. یعنی باید مددجو کم شود، وگرنه اضافه کردن خیریه ها نفع موقتی دارد و در مجموع فایده ای ندارد. اگر یک مرکز درمانی خیریه دیگر هم در این منطقه تأسیس شود، کافی نیست؛ چون مددجو اضافه شده است. در واقع رفاه اجتماعی باید انقدر رشد کند که تعداد مددجویان و افراد نیازمند کاهش یابد، نه اینکه مؤسسات خیریه افزایش پیدا کنند. شما در هیچ یک از کشورهای پیشرفته مرکز خیریه نخواهید دید و مردم آنجا هم ثروتمند نیستند؛ بلکه سیاست دولت آنها بر این است که سطح کیفی و کمی رفاه عمومی و خدمات‌رسانی مطلوب شده و تعداد مددجو و نیازمند، بالاخص در زمینه آموزش، درمان، اقتصاد، ورزش، فرهنگ و معاش اجتماعی کم شود؛ نه اینکه مرکز خیریه اضافه شود.

بیشتر بخوانید:

«سیمای نیکوکاری شهر زنجان»