در ادامه مصاحبه‌های محیط خیرخواهی، این بار با یکی از فعالین حوزه خیر و کارمندان ارشد جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها؛ خانم نفیسه علوی پرداختیم. پیش از خواندن متن مصاحبه ایشان، می‌توانید برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره جمعیت طلوع بی‌نشان‌ها لینک‌های زیر را دنبال کنید.
فضای خیرخواهی و نیکوکاری ایران را از جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از نظر من افراد با انگیزه‌های مختلف وارد کار داوطلبانه می‌شوند. برخی از افراد خلأ درونی دارند و در پی پر کردن آن هستند و برخی دیگر احساس نیاز به زندگی اجتماعی می‌کنند و میخواهند زندگی اجتماعی خود را ارتقاء دهند؛ این گروه در واقع با فعالیت داوطلبانه در سازمان‌های مردم‌نهاد ارتباطات اجتماعی‌شان را بیشتر می‌کنند. اما عده‌ی دیگری نیز در این فضا هستند که صرفاً به‌خاطر نفس کار خیر و فعالیت داوطلبانه‌ی مطلق وارد این حیطه می‌شوند و هدف آنها نیز ارتقاء فرهنگ کار داوطلبانه است.
من این‌طور فکر میکنم که این مسئله در حوزهی فعالیت‌های نیکوکاری افزایش زیادی پیدا کرده است. یکی از دلایل آن هم فضای مجازی است. فضای مجازی باعث شده است که مشارکت مردم در کار خیر به‌صورت یک فرهنگ جهانی در بیاید؛ چراکه افراد هیچ دسته‌بندی خاص و مرزبندی ویژه‌ای برای فعالیت ندارند. جایی که حضورشان مفید واقع شود کار می‌کنند. در واقع انگیزه‌های اجتماعی فعالیت‌های نیکوکاری در ایران در سطح خوبی است.
چه عواملی را در فضای خیرخواهی ایران در چند سال اخیر مؤثر میدانید؟
من حال و هوای جامعه را بسیار مؤثر می‌دانم. در این سال‌ها فراز و نشیب‌های زیادی بوده است. بحران‌های اجتماعی و طبیعی زیادی داشته‌ایم که مسلماً بر فضای خیر بی‌تأثیر نیستند. بعد از سیل‌های سال ٩٨ و زلزله‌ی ٩٦ کرمانشاه و بعد از کرونا با یک جهش در کار داوطلبانه مواجه بودیم.
در زمان بحران‌ها مردم به سمت امید و همدلیِ بیشتر حرکت می‌کنند. نکته‌ای که وجود دارد این است که این مسئله در مورد بحران‌های اجتماعی و طبیعی صدق می‌کند اما بحران‌های سیاسی از نظر من بیشتر مردم را دلسرد و از هم گسسته می‌کنند؛ چراکه در بحران‌های طبیعی مردم یک تقدیر جمعی احساس می‌کنند و میخواهند با همدلی بیشتر خود را تسکین دهند اما به‌طور مثال در آبان ٩٨ تا دی ماه که چالش‌هایی سیاسی فضای جامعه را پر کرده بود مردم نیز در کار خیر دلسرد شده بودند.
به نظر شما در سال‌های پیش رو فضای خیرخواهی کشور به چه سمت و سویی پیش می‌رود؟
ما در طلوع بی‌نشان‌ها یاد گرفتیم از تهدیدها، بحران‌ها و همه‌ی اتفاقات سخت فرصت بسازیم. گفت‌وگو و ساخت فرصت از تهدیدها، از خصیصه‌های مهم طلوع بی‌نشان‌هاست. کار ما با پایین‌ترین لایه‌های اجتماع است پس بحران‌ها میتوانند بسیار در وضعیت آنها تأثیر بگذارند. تصمیمات غلط، اقدامات نامناسب، فاصله‌ی لایه‌های پایین با سطوح بالاتر را بیشتر می‌کند و حتی از طبقات بالاتر به پایین یک ریزش جدی خواهیم داشت.
زمانی که مردم احساس می‌کنند در یکسری از موقعیت‌ها کاری از آنها بر نمی‌آید بیشتر به کار خیرخواهانه روی می‌آورند؛ یعنی من این‌طور می‌بینم که برخی از بحران‌ها میتوانند این حس را در مردم ایجاد کنند که کاری از آنها بر نیامده و درنتیجه‌ی آن بیشتر به کارهای خیرخواهانه می‌پردازند. با توجه به این نگاه می‌توانم بگویم که بنده روند کلی تغییرات را مثبت می‌بینم.
جهت بهبود فضای خیرخواهی در ایران چه پیشنهاد‌هایی دارید؟
من احساس میکنم سیاست‌گذاری‌ها تا بدین جا بر این بوده است که یک نوع عدم اعتماد نسبت به سازمان‌های مردم‌نهاد شکل بگیرد. ما بازوهای دولت هستیم، با القای این بی‌اعتمادی هم مردم نسبت به سازمان‌های خیریه بی‌اعتماد می‌شوند و هم ما برای گرفتن مجوزها دچار مشکل می‌شویم.
برای ما هیچ دولتی فرق ندارد؛ ما می‌خواهیم گفت‌وگو کنیم. وقتی که مردم به ما اعتماد کنند قطعاً اتفاقات بهتری می‌افتد. سازمان‌های مردم‌نهاد تلاش زیادی برای شفاف‌سازی فعالیت‌های خود انجام می‌دهند؛ اما یکسری اتفاقات و القائات رسانه‌ای و حتی برخی قانون‌گذاری‌ها باعث می‌شوند اعتماد به سازمان‌های خیریه و نیکوکاری شکل نگیرد. در آخر اینکه تحقیق و پژوهش در حوزهی فعالیت‌های سازمان‌ها و شفاف‌سازی شرایط و اقدامات آنها کمک زیادی به شکل‌گیری اعتماد عمومی نسبت به آنان می‌کند.
22 فروردین 1402
نظرات کاربران
سلام من قصد اینو دارم که یک مؤسسه خیریه ای برای شهر فیروزان تأسیس کنم لطفأ همکاری لازم را با اين حقیر داشته باشید
ارسال پاسخ