تیم اطلس خیر ایران در انتهای پروژه‌ی «سیمای نیکوکاری شهر سنندج» با مدیرعامل خیریه‌ی ساناهی به گفت‌و‌گو پرداخته است.

پیشنهاد ما:

«سیمای نیکوکاری شهر سنندج»


در ابتدا لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید این مجموعه‌ی خیریه از چه سالی و با چه اهدافی فعالیت‌ خود را آغاز کرده است؟

من سودمند ساعد‌پناه هستم؛ مدیر‌عامل بنیاد خیریه‌ی ساناهی. حوزه‌ی فعالیت‌ ما پیشگیری از آسیب‌های روانی اجتماعی است. از آنجا که اعضای هیئت مدیره جزو اعضای هیئت علمی دانشگاه هستند، تصمیم گرفتیم بیشتر در حوزه‌ی آموزش و مشاوره‌ی روانشناختی و پیشگیری از آسیب‌های روانی-اجتماعی کار کنیم. البته همان‌طور که می‌دانید، وقتی یک مؤسسه‌ی خیریه تأسیس می‌شود، قاعدتاً کارهای حمایتی هم باید انجام دهد. در این راستا ما به حدود صد و بیست کودک ماهانه شیرخشک می‌دهیم. در حوزه‌ی درمان هم فعالیت‌هایی داریم. با بسیاری از مراکز تفاهم‌‌نامه‌هایی اجرا کردیم که طی آن‌ها افراد را به مراکز معرفی می‌کنیم تا کارشان به‌صورت رایگان در این مراکز درمانی انجام شود. همچنین یک مرکز مشاوره‌‌ی روانشناختی هم داریم که چند تن از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها به‌صورت رایگان در آن کار می‌کنند و به افرادی که به این حوزه نیاز دارند مشاوره می‌دهند. به‌علاوه همایش‌هایی را هم در زمینه‌ی پیشگیری از آسیب‌ها برگزار کرده‌ایم. بهترین آن‌ها هم همایشی در زمینه‌ی تربیت جنسی کودکان بود که در سال 1398 برگزار شد. در این همایش نزدیک 331 نفر شرکت کردند؛ پدر و مادرانی که دغدغه داشتند. بنده در این همایش سؤالات افراد را مرتب می‌کردم و متوجه شدم برای فرزندان ۵۰ درصد از افراد حاضر تعرض جنسی صورت گرفته و جالب اینکه بخش عظیمی از این اتفاق از طریق محارم و خویشاوندان بوده است. این مسئله بیانگر اهمیت همین آموزش‌هاست. خانواده‌ها موظف هستند به فرزندانشان آموزش بدهند. مثلاً اینکه نقاط حساس بدنشان کجاست و چه کسانی می‌توانند آن‌ها را ببینند.

در ایام کرونا هم چیزی حدود پنجاه‌ برنامه مجازی در حوزه‌ی آسیب‌های اجتماعی داشتیم که استقبال خوبی هم از آن‌ها به عمل آمد.


اگر بخواهید شهر سنندج را برای یک فرد غیر‌بومی توصیف کنید، چه می‌گویید؟

ما شهر سنندج را برای غیربومی‌ها پاریس کوچولو معرفی می‌کنیم. شهر سنندج به نظر من شهر خوب و تمیزی است و مردمش بافرهنگ‌اند. البته به‌خاطر مهاجرت‌های بسیاری که به این شهر بوده، بافت فرهنگی آن کمی متکثر شده است. سنندج خیلی مهاجرپذیر است و در حاشیه‌ی آن شهرکی تأسیس شده به اسم نایسری که یکی از بزرگ‌ترین حاشیه‌های شهر ایران است. اصفهان هم یک شهرک حاشیه‌ای دارد، اگر اشتباه نکنم.

بنده ده سال پیش به شورای شهر گفتم مواظب نایسر باشید. گفتند در محدوده‌ی ما نیست. وقتی هم که نایسر جزو محدوده شد، جمعیت نود هزار نفری پیدا کرده بود. الان نایسر از دیواندره و خیلی از شهرهای این استان بزرگتر است. جمعیتش هم زیاد است و از همه‌ی اقشار در آن ساکن‌اند. این درصورتی که است که بافت و بستر شهری مناسبی ندارد. خب مشخص است که چنین پدیده‌ای فاجعه به بار می‌آورد.


با این اوصاف وضعیت خیریه‌های شهر سنندج را چطور می‌بینید؟

مردم این شهر مردم خیری هستند و در این حوزه کار می‌کنند. اما باید در سمت‌وسوی درست قرار بگیرند. منظورم این است که باید خیرین را به سمت اولویت‌های موجود هدایت کرد. در این مسیر هم باید شفاف‌سازی صورت بگیرد. اگر این امر اتفاق بیفتد مردم هم کمک بسیاری خواهند کرد.

بیشتر بخوانید:

گفت‌وگو با آقای اسعد بازشاهی، رئیس هیئت مدیره‌ی خیریه‌ی مراد انصار


مهم‌ترین چالش‌های پیش روی خیریه‌ها را چه می‌بینید؟

دولت. چالش اصلی دولت است. دولت مطلقاً نه از مؤسسات، نه از ان‌جی‌اوها و نه از فعالان اجتماعی هیچ مشاوره‌ای نمی‌گیرد. مثلاً یک زمانی گفتند دیوان محاسبات اعلام کرده که هر مؤسسه‌ی خیریه‌ای یک شماره‌ی حساب داشته باشد. ما گفتیم بگذارید ده تا داشته باشند، ولی از یکی برداشت کنند. این‌گونه روند هزینه‌ها هم مشخص می‌شود. گفتند راستی چه فکر خوبی. بعد دوباره همان بخشنامه‌ای را که فرستادند، لغو کردند. خب باید از روز اول این مسائل را مطرح کنند تا دوباره‌کاری پیش نیاید. مهم‌ترین چالش دولت هم تنوع صدور مجوز فعالیت است.

البته ناآگاهی افراد و مؤسسات از قوانین هم مزید بر علت است. ما در خانه‌ی خیرین هر سال چند کارگاه آموزشی برگزار می‌کنیم که در آن‌ها مسائلی مانند نوشتن اظهارنامه‌ی مالیاتی، قراردادهای فعالیت افراد یا اجاره‌ی املاک را به مؤسسات آموزش می‌دهیم. همچنین به مؤسسات می‌گوییم که سعی کنید بسته‌های حمایتی‌ را کم کنید و به‌جای آن کارآفرینی انجام دهید. ما خودمان الان در مؤسسه‌ به دوازده خانم چرخ‌خیاطی و سردوز دادیم و کارشان را رصد می‌کنیم.

در این میان تغییر نسل مدیران از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغییر مدیران و تربیت نسل جدید در حوزه‌ی نیکوکاری واقعاً ضروری است.


مددجویانی که برایشان کارآفرینی کرده‌اید، بازار فروش هم دارند؟

بله. البته بازار پیچیده‌ است، اما خب می‌شود همکاری‌هایی صورت داد. برای مثال به بیمارستان‌ها پیشنهاد دادیم لباس‌های مصرفی‌شان را به مؤسسات خیریه سفارش بدهند. گفتند نمی‌شود و بایستی مناقصه برگزار کنند. گفتیم خب مناقصه برگزار کنید، هرکسی هر قیمتی داد، ده درصد کمتر از آن را به مؤسسات خیریه بدهید. اما همچنان همکاری نمی‌کنند. اگر همکاری می‌کردند، حداقل سی‌ نفر از خانم‌ها را می‌توانستیم آنجا به‌ کار بگیریم.


 در حال حاضر مهم‌ترین اولویت‌های خیر شهر سنندج را چه می‌دانید؟

فکر می‌کنم اولویت‌های سنندج ابتدا حوزه‌ی درمان و بعد کارآفرینی باشد. البته منشأ بسیاری از آسیب‌ها هم اعتیاد است. زنان بی‌سرپرست، بدسرپرست، کودک‌آزاری، قتل، جنایت و فساد همه از اعتیاد نشأت می‌گیرند.


وضعیت اعتیاد کردستان در مقایسه با سایر استان‌ها چطور است؟

تصور می‌کنم الان در سطح کشور همه دیگر در یک سطح‌اند. اینجا هم، مثل بسیاری از جاهای دیگر، اعتیادش زیاد است. متأسفانه آمار این پدیده در بین زنان هم زیاد شده است. ما در این شهر اعتیاد زنان و دختران نداشتیم، اما متأسفانه در حال حاضر این معضل را هم داریم. شاید بیست درصد کارتون‌خواب‌ها دختر باشند. خب همین اعتیاد به روسپی‌گری هم منجر می‌شود که معضلات خاص خود را دارد.


آینده‌ی شهر سنندج و خیریه‌هایش و به‌ویژه خیریه‌ی خودتان را چطور می‌بینید؟

در حال حاضر به‌جهت شرایط اقتصادی موجود، جامعه به دو طیف ضعیف و ثروتمند تقسیم شده و طبقه‌ی متوسط در حال محو شدن است. خیرین ما افراد طبقه‌ی متوسط جامعه بودند. این افراد الان خودشان ضعیف شدند و این یعنی کاهش ورودی خیریه‌ها. با وجود این فکر می‌کنم وضعیت بهتر می‌شود. یعنی دید مردم و حس انسان‌دوستی‌شان، جدای از مسائل ایدئولوژی، کار خود را خواهد کرد. مردم مطالبه‌گر شدند و شفافیت می‌خواهند. اگر روی مسائل آموزشی و روش‌های درآمدزایی مؤسسات  کار بشود، پیشرفت زیادی حاصل خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

«سیمای نیکوکاری شهر زنجان»