در ادامه مصاحبه‌های محیط خیرخواهی، در این قسمت ما با آقای ابراهیم مدحت از خیریه شمیم اردیبهشت به مصاحبه پرداختیم. پیش از خواندن متن مصاحبه، می‌توانید صفحه‌های مربوط به خیریه‌های زنجان را بررسی کنید:
خیریه شمیم اردیبهشت | ابراهیم مدحت
من ابتدا در سال 1376 خدمت آیت‌الله حسینی که کار خیریه را به‌طور غیررسمی در مسجد جامع پیش می‌بردند، فعالیت می‌کردم. این فعالیت خیرخواهانه مدتی ادامه پیدا کرد و بعد تصمیم بر این شد که خیریه‌ای را به‌صورت رسمی تأسیس کنیم. ما در زنجان به خانواده‌هایی که کارگران جنسی در آن زندگی می‌کردند کمک‌هایی اهدا می‌کردیم. سرانجام فعالیت خانوادگی و دوستانه‌ی خود را در سال 1398 ثبت رسمی کردیم.
کودکان بی‌پناه و بد سرپرست برای من بسیار ارزشمندند. خیریه‌هایی وجود دارند که عهده‌دار کودکان بی‌سرپرست می‌شوند؛ اما خیریه‌ی ما به‌طور خاص عهده‌دار کودکان بد سرپرست است. مکان موردنظر ما مکانی است که از مسجد اجاره شده و تمامی وسایل آن را نیز مردم تهیه کرده‌اند.
ما از طریق وب‌سایت و پیج اینستگرام کارها و فعالیت‌های خیرخواهانه‌ی این مؤسسه را برای مردم شرح داده‌ایم. خدماتی مانند اورژانس اجتماعی برای کودکان با شرایط حاد و خاص و همچنین معرفی آن‌ها به بهزیستی ازجمله فعالیت‌های ما است.
ما برای فعالیت‌هایمان از بهزیستی مجوز گرفته‌ایم. شناسایی کودکانی که به کمک نیاز دارند ازجمله کارهای مهمی است که مجموعه‌ی ما در حال انجام آن است. ما به خانواده‌ها به‌صورت ماهیانه اجاره‌بها تقدیم می‌کنیم؛ همچنین تهیه‌ی پوشاک، تهیه‌ی پول پیش خانواده و مواردی از این قبیل ازجمله فعالیت‌هایی است که انجام می‌دهیم.
یکی از مهم‌ترین کارهایی که ما در این مؤسسه انجام می‌دهیم این است که از طریق به‌ورزهای روستای زنجان کودکان بیمار را شناسایی و مراحل درمانی آنان را فراهم می‌کنیم. ما با مددکاران خیریه‌هایی در تهران نیز ارتباط داریم؛ خیریه‌هایی چون زنجیره‌ی امید و نیکان. همچنین قابل ذکر است که از طریق پویش‌هایی برای خرید دستگاه‌های درمانی، خرید داروها و... کمک‌های مردمی جمع‌آوری می‌کنیم.
ازجمله مسائلی که ما در کار خود با آن مواجه‌ایم، بحث آسیب‌های اجتماعی است؛ مثلاً موردی بود که برای حل کردن پروسه‌ی طلاق خانمی، وکیل و شاهد فراهم آوردیم. افرادی هستند که حسابداری ما را به‌صورت رایگان انجام می‌دهند. افراد دیگری نیز هستند که اسباب‌بازی‌های دست‌دوم را ترمیم می‌کنند و به کودکان ما باز‌می‌گردانند. دو نیروی کارمند داریم که بر اساس مصوب وزارت کار به آنان حقوق می‌دهیم.
واحد تحصیلی را نیز در مناطقی گسترش داده‌ایم. مساجدی هستند که نیرو و مکان خود را در اختیار ما قرار می‌دهند و ما را جهت رسیدن به اهداف یاری می‌رسانند. طرح‌های همچون هم‌افزایی در راستای پیوند خیریه‌ها با یکدیگر نیز مطرح شده است اما خیریه‌های بسیاری اعلام کرده‌اند در کار خیر آنان هیچ‌گونه دخالتی صورت نگیرد.
همچنین وب‌سایتی به‌منظور هم‌افزایی میان خیریه‌ها فراهم آوردیم تحت عنوان چتر مهربانی؛ که در آن پروژه‌هایی مشترک انجام می‌دهیم. البته باید توجه داشت که فعالیت ما بیشتر نمونه‌محور است.
به‌طور کلی، وضعیت محیط خیرخواهی در ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من کار خیر بهتر است مردمی بوده و فعالیت خیر باید کمتر به دولت وابسته باشد. اگر خیریه‌ها وجه مردمی را حفظ کنند موفقیت چشمگیری به دست خواهند آورد در غیر این صورت نتیجه‌ی ثمربخشی به دست نخواهد آمد. مردم ایران، مردمان نیکوکاری هستند که امکانات و کمک‌هزینه‌هایی را برای ما به ارمغان می‌آورند.
در پویش‌ها بعضاً بیش از آن مبلغ مورد نیاز جمع‌آوری می‌شود. اگر خیریه‌ها در بحث مالی و کمک‌هایی که انجام دادند شفافیت داشته باشند، کمک‌های مردمی نیز به نسبت آن به سمت خیریه‌ها روانه می‌شود؛ اما خیریه‌ها اکثراً میدانی کار می‌کنند و سازوکار روشنی ارائه نمی‌دهند.
پیشنهاد مطالعه:
چه عواملی را طی چند سال اخیر بر فضای خیرخواهی در ایران مؤثر می‌دانید؟
بیشتر مشکلات ما مربوط به بخش دولتی است. در تجدید مجوزها، نگاه از بالا به پایین بهزیستی ازجمله مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم. سیستم دولتی باید خدمت‌گزار مردم باشد؛ در قبال کارها و فعالیت‌های انجام شده‌ی دولتمردان حقوقی پرداخت می‌شود بنابراین باید خدمات را شایسته و آن‌طور که باید ارائه دهند.
به نظر من سیستم دولتی به‌طور کلی دردسرساز است. برای فعالیت‌هایی که باید صورت بپذیرد نیازسنجی انجام نمی‌شود و برای امکاناتی هزینه می‌شود که مورد نیاز ما نیست. این درحالی است که سیستم مدیریت مردمی به‌راحتی می‌تواند نیازسنجی کند و با کمک مردم مسئله را حل کند.
فضای خیرخواهی ایران را طی پنج سال آینده چطور ارزیابی می‌کنید؟
شرایط اقتصادی کشور و به‌ویژه تورم بر معیشت و کمک‌های مردمی بسیار اثرگذارند. اگر دولت و حاکمیت بتوانند وضعیت معیشتی را مدیریت کنند می‌توانیم گامی به پیش برداریم. ما در خیریه‌ی خود از ایران و ایرانیان مقیم در کشورهای دیگر کمک‌هایی دریافت می‌کنیم. من امیدوارم که به‌واسطه‌ی کمک‌های مردمی بتوانیم گام‌های بلندی برداریم.
با توجه به تعدد خیریه‌ها، اگر خیریه‌ای بتواند موازی‌کاری نکند، خود را شناسنامه‌دار کند، نیازسنجی لازم را به عمل آورد، می‌تواند موفقیت بیشتری کسب کند و به اهداف خود نزدیک‌تر شود. افرادی که مسئولیت‌پذیر و اخلاق‌مدار باشند باید جذب خیریه‌ها شوند؛ این‌گونه است که تنش‌ها کاهش می‌یابند و مسیر تصمیم‌گیری به سمت تصمیمات درستی هدایت می‌شود. استفاده از حداکثر ظرفیت نیروهای جوان ازجمله کارهایی است که باید بیشتر در خیریه‌ها بررسی شود.
اگر بخواهید به‌عنوان یک سیاست‌گذار پیشنهاد‌هایی را برای بهبود فضای خیرخواهی در ایران ارائه دهید، آن پیشنهاد‌ها چه خواهند بود؟
در وهله‌ی اول باید تغییراتی در قوانین ایجاد شود؛ به‌گونه‌ای که کاغذ بازی اداری کم شود و سیستم‌های ثبتی به‌صورت سامان‌مند مسائل را حل کنند. این قوانین انرژی بسیار زیادی از مسئولین مؤسسات خیریه می‌گیرند. برای مثال خیریه‌ها باید نام خود را در اداره‌ی رفاه و تعاون ثبت کنند و هنگام مراجعه برای ثبت نیز باید به دولت مالیاتی پرداخت کنند.
در این فرایند بهتر است قوانین مربوط به بحث شفافیت را الکترونیکی کنند و یک مجموعه‌ی واحد تعیین کنند که خیریه‌ها فعالیت خود را برای آن بفرستند؛ چراکه ارسال پرونده‌ها برای چندین مؤسسه هزینه و وقت بالایی صرف می‌کند. تغییر نگاه حاکمیت به خیریه‌ها نیز به همین ترتیب باید تغییر کند. خیریه‌ها ولی‌نعمت‌هایی هستند که در جهت خیررسانی به مردم و بر پایه‌ی کمک‌های مردمی ایجاد شده‌اند؛ نه رقیب مراکز دولتی.
شفافیت مالی و اطلاع‌رسانی به مردم از مهم‌ترین دلایل موفقیت خیریه‌ی ما بوده است. به‌طور کلی اگر بخواهم اشاره کنم باید بگویم پنهان کردن برخی مسائل از مردم سبب روی برگرداندن آن‌ها شده است؛ در صورتی که می‌توان با کمک‌های مردمی و شرح فعالیت‌های خیرخواهانه برای مردم در راستای رسیدن به اهداف از یاری آنان نیز بهره برد. مردم باید از روند خرج شدن پولی که در خدمت مؤسسه می‌گذارند، اطلاع یابند.
در مؤسسه‌ی ما اطلاع‌رسانی به مردم از طریق وب‌سایت، سیستم پیامکی و اینستاگرام صورت می‌‌گیرد. همچنین افراد درصورت برقراری تماس و مراجعه‌ی حضوری نیز می‌توانند از روند دقیق شفافیت مسائل مالی و غیرمالی اطلاعاتی کسب کند. احترام و تکریم مددجو و خیر ازجمله مواردی است که باید در نظر گرفته شود. ولی‌نعمت ما مددجوست، آن‌ها هستند که همیشه در اولویت ما قرار می‌گیرند.
22 فروردین 1402
نظرات کاربران
سلام خیلی اطلاعات جامعی در زمینه خیریه در زنجان اراِئه شده
ارسال پاسخبا تشکر