مصاحبه‌های محیط خیرخواهی در جهت ارائه تصویری جدید از فضای نیکوکاری در ایران از منظر فعالان این فضا و مسئولین خیریه‌ها و مؤسسات نیکوکاری است. در این قسمت نیز در جهت آشنایی با فضای خیرخواهی در شهر شیراز به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام زارع پرداختیم. 

لطفاً معرفی مختصری از خود و خیریه محبان ثارالله بیان کنید.

من، زارع ثارالله، 36 ساله‌ام، فوق‌لیسانس وکالت دارم و علاوه بر آن تحصیلات حوزوی را هم گذرانده‌ام. من بیشتر در زمینۀ تدریس فعالیت می‌کنم و از زمان ورود به فضای طلبگی در برنامه‌های خیر فعالیت می‌کردم؛ اما 7-8 سال است که به طور رسمی در حوزه کار خیر فعالیت می‌کنم.

خیریه محبان ثارالله از سال 1395 آغاز به کار کرد. رئیس هیئت‌مدیره آن، رئیس حوزه علمیه هستند. در هیئت‌مدیره افرادی چون وکیل، رئیس‌دفتر ثبت اسناد و... فعالیت می‌کنند. اعضای هیئت‌مدیره -به دلیل وضع مالی مناسب- به‌عنوان خَیِر نیز فعالیت می‌کنند.

 هدف خیریه در درجه اول -بنا به فرمایشات رهبری- اشتغال‌زایی، کمک به نیازمندان و البته سرمایه‌گذاری در خصوص تأمین مالی آینده مؤسسه را شامل می‌شد. ما در بخش اشتغال‌زایی مؤسسه 350 نیرو داریم که می‌توانند کار کنند. بیرون از مؤسسه نیز فرایند اشتغال‌زایی را پیش بردیم. این کار از طریق تأمین امکاناتی نظیر دستگاه قندشکن، چرخ خیاطی، دستگاه نان درست کردن و... صورت گرفت تا شرایط مناسب برای کارهای کوچکی که می‌توان در منزل انجام داد، فراهم شود.

در بحث کمک‌ها، هر دو ماه یک‌بار به 900 خانوار سبد کالا تعلق می‌گیرد. برای این سبدهای کالا بین 700 تا 1-2 میلیون هزینه می‌شود که تماماً از کالای ایرانی ازجمله برنج ایرانی در آن‌ها استفاده می‌شود. ما هر ساله بین 25 تا 40 سری جهیزیه تقدیم خانواده‌ها کرده‌ایم. در بحث پزشکی نیز مواردی بوده که  کمک‌هزینه پزشکی بالغ بر 150 میلیون را برای فردی، فراهم کردیم. تهیه سمعک نیز از دیگر هزینه‌های درمانی‌ای است که مؤسسه پرداخت کرده است. در بحث بیماری امسال هم مؤسسه به افراد نیازمند کمک‌های بیشتری کرده است.

برای مطالعه:

مصاحبه با آقای بهروز کاوندی 

در طرح اکرام (ویژه کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست) مبالغی را از دویست هزار تومان تا یک الی یک و نیم میلیون تومان در اختیار کودکان قرار می‌دهیم. علاوه بر این، در حوزه تعمیر لوازم مسکونی نیز وارد شده‌ایم. همین الان نیز در مناطق حاشیه‌نشین و فرودست خانه‌هایی در دست داریم که در حال ساخت، بازسازی و یا تعمیر هستند و تمامی هزینه‌های آن‌ها را مؤسسه می‌پردازد. همچنین در اعیاد و مناسبت‌ها مراسم نذری و پخت داریم. برای مثال در روز تاسوعا و عاشورا حدود پنج هزار غذا در اختیار مددجویان قرار می‌دهیم. تمامی این فعالیت‌ها با کمک‌های مردمی صورت می‌پذیرد. در بحث درمانی و پزشکی نیز تاکنون خدماتی چون پزشک متخصص و دندان‌پزشکی را در اختیار مددجویان قرار داده‌ایم (تا سقف یک میلیارد ریال).

به‌‌علاوه، در بحث آزادسازی زندانی با جرائم غیرعمد مسئولیت‌هایی را برعهده گرفته‌ایم. برای مثال در ماه مبارک رمضان پس از هماهنگی با دادگاه 6 نفر را آزاد کردیم. در این خصوص هزینه‌هایی میان 30 تا 50 میلیون برای هر زندانی را برعهده گرفته بودیم.

نیکوکاری جمعی

اما بحث سرمایه‌گذاری برای مجموعه از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که برعهده داریم. در این مورد بیش از شش هزار هکتار زمین انجیری خریداری کرده‌ایم. مجتمع‌هایی را راه‌اندازی کردیم تا مردم پس از وارد شدن به آن، هر چیزی که نیاز دارند را تهیه کنند. (این مجموعه شامل استخر، زمین‌بازی کودکان، زمین فوتبال، کافی‌شاپ، قسمت عکاسی و فیلم‌برداری، قسمت اسب‌سواری و.. می‌شود).

برای مطالعه:

پنج مورد از روش های کمک به موسسات خیریه

ارتباط خیرین با شما چگونه است؟

در این مدت به لحاظ کمک‌های مردمی مشکلی نداشته‌ایم؛ چراکه میان مردم و خیریه، ارتباطاتی برقرار بوده است. ما پنج هزار الی ده هزار خیر 20 تا 50 هزار تومانی در مجموعه داریم. اگر جوانان نیز به سمت کار خیر بیایند و با هر عدد و رقمی که می‌توانند کمک کنند مایه مباهات بسیاری است. در امور خیریه باید سنگ بنای کمک‌های خود را بر کمک‌های جوانان بگذاریم؛ چراکه آنان، آینده‌سازان ایران‌اند.

به طور کلی وضعیت خیرخواهی در شهر شیراز را چطور می‌بینید؟

اگر میان خیریه و مردم وضعیت اعتماد و صداقت حکم‌فرما باشد وضعیت کمک‌رسانی افزایش بسیاری پیدا می‌کند. ما در این خصوص ویدئو و عکس سبدهای کالا را در اختیار خیرین خود قرار می‌دهیم و آورده کمک‌هایشان را به آنان منتقل می‌کنیم و از این جهت توانسته‌ایم اعتماد بسیاری از مردم را جلب کنیم. در سمت جنوب شیراز نیز که در بحث نذورات رقابت مذهبی میان شیعه و سنی برقرار است، اکثریت خیران با صداقت کامل در این حوزه فعالیت می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

گزارش شاخص جهانی محیط نیکوکاری 

ارتباط نهادهای سیاست‌گذار با مؤسسه خیریه شما چگونه است؟

در این بحث باید گفت وجود نهادهای سیاست‌گذار و نظارتی واجب است. زمانی که مجموعه‌ای خوب کار می‌کند این سؤال پیش می‌آید که مجموعه‌ از کجا درآمد کسب می‌کند. بحث نهادهای نظارتی نیز در این خصوص مطرح می‌شود که مشخص شود درآمد از کجا آمده و شک و شبهه‌ای در خصوص آن مطرح نشود.

در خصوص مؤسسه ما نیز ناظر نظارتی و حسابرس پس از بررسی‌هایی که به عمل آوردند گفته‌اند مشکلی در حسابرسی‌ها و اعمال مؤسسه وجود ندارد. البته یک‌سری سخت‌گیری‌های ادارۀ مالیات ظلم است؛ چراکه تمامی پول‌های مردمی را جزئی از درآمد حساب می‌کنند. بر این  اساس ما باید نسبت به درآمد مالیات بدهیم، مالیات‌هایی که حساب می‌شوند گاهی به مرز پانصد میلیون تا یک میلیارد نیز می‌رسد. بهتر این است که نسبت به حقوق کارمندان مالیات پرداخت شود.

به نظر شما در شهر شیراز اولویت کار خیر با چه زمینه‌ای است؟ معضلات اقتصادی چون تورم و مشکلات معیشتی مسئله است یا مشکلات و مسائل فرهنگی چون اعتیاد و حضور غیربومی‌ها؟

ما در شیراز هیچ‌گونه همایش، سمیناری نداریم تا بتوانیم نیازسنجی کنیم. کمیتۀ امداد در حال راه‌اندازی مراکز نیکوکاری تخصصی است و در این مسیر خیریه‌ها را به بخش‌هایی چون بخش مربوط به صندوق قرض‌الحسنه نیکوکاری، اعتیاد و... تقسیم کرده‌اند. در این راستا خیریه‌هایی که ذیل کمیته امداد شکل می‌گیرند باید از حمایت‌های مربوط به کمیته نیز برخوردار شوند و خیریه‌هایی که با پشتوانه محلی ایجاد می‌شوند باید وظیفه پاسخگویی به مردم را بر عهده بگیرند.

کمک خیر

اغلب خیرین شهر شیراز در حوزه‌های معیشتی مشغول به کار هستند؛ شما برای جلوگیری از موازی‌کاری با سایر خیریه‌ها چه فعالیت‌هایی را انجام داده‌اید؟

در این خصوص خانه خیرین با همکاری خیریه‌های دیگر سامانه‌ای را برای ثبت پرونده مددجویان ایجاد کرده است. مددجو باید از یکی از خیریه‌ها کمک‌هایی را دریافت کند. اما متأسفانه بعضی از خیریه‌ها حاضر به ثبت سیستمی خود در سامانه نشده‌اند. البته سامانه نیز مشکلاتی دارد که باید حل شود؛ چراکه حذف سیستمی را شامل نمی‌شود.

با توجه به فضای مدرن خیریه شما، استفاده از فناوری در این مؤسسه چگونه است؟

ما در راستای رسیدن به اهداف خود از فناوری استفاده‌های زیادی می‌کنیم. در مؤسسه گروه پشتیبانی خبری داریم، سیستم‌های آبونمان را تهیه کرده‌ایم و یکی از دوستانمان نیز کارهای تجاری را انجام می‌دهد. در بحث فضای مجازی نیز سعی داشته‌ایم فعال باشیم.

مرجع ما هیئت‌مدیره‌ای را تعریف کرده و فعالیت و عمل ما باید طبق دستورات هیئت‌مدیره که از افراد جوان تشکیل شده است، پیش برود. بالاترین سن در هیئت‌مدیره 41 سال است. همه تحصیل کرده‌اند و می‌دانند استفاده از فناوری تا چه حد اهمیت دارد. خیرین نیز به سبب داشتن وسایل مجهز کمک‌های خود به مؤسسه را گسترش می‌دهند. خیریه‌ها گمان می‌کنند، با استفاده نکردن از سیستم‌های مناسب می‌توانند کمک‌های زیادی را از سوی خیرین جذب کنند؛ اما چنین تصوری اشتباه است.

گزارش آماری از سه شنبه بخشش (2019+2020)

وضعیت  5 سال آینده خیریه خود را چطور پیش‎بینی می‌کنید؟

بیشترین کاری که درصدد انجام آن هستیم، این است که کارخانه‌ای احداث کنیم تا بتوانیم برای 500 نفر اشتغال‌زایی کنیم. دیدگاه ما این است که می‌توان به‌واسطۀ اشتغال‌زایی، فساد را از میان برداشت. جوان اگر صبح به سرکار برود و عصر برگردد، فکر و خیالش مشغول کار کردن است و دیگر به مسائلی که موجبات فساد را فراهم می‌آورند، روی نمی‌آورد.

اگر سمتی سیاسی به شما تعلق بگیرد تا بتوانید در حوزه خیریه‌ها فعالیتی انجام دهید، چه مواردی را تغییر خواهید داد؟

سازماندهی کردن و ثبت خیریه‌ها ازجمله موارد مهم است. اگر ثبت سیستمی صورت بگیرد از موازی‌کاری نیز جلوگیری می‌شود. در حال حاضر بیش از هزار خیریه وجود دارند در حالی که اگر 300 خیریه فعال باشند، و هر خیریه به 3 خانوار کمک کند، فقیری در سطح شهر شیراز نخواهیم داشت. اگر تاکنون ساماندهی خیریه‌ها و سازماندهی مددجویان وجود داشت، الآن با چنین مسائل و مشکلاتی درگیر نبودیم.